بسیاری از ماشین آلات صنعتی تحت شرایط خاصی کار می کنند که یکی از آنها شرایط خلاء می باشد.
بنابراین لازم است که حجم ذرات کاسته شود.
پمپ وکیوم فشار هوا را در یك حجم مشخص کاهش می دهد، به عبارت دیگر ابزاری است برای کاهش چگالی گاز یک مکان خاص.
پمپ های وکیوم به دو گروه کلی تقسیم می شوند:
1. پمپ وکیوم که ذرات گاز را در طول یك یا چند مرحله متراکم ساخته ( اختلاف فشار دهانه خروجی پمپ با فشار ورودی پمپ) و به فضای اتمسفر پمپاژ می کند، در این حالت ذرات گاز بوسیله جابجایی یا انتقال خارج می شوند.
2. پمپ وکیومی که ذرات گاز در آن چگالیده شده و یا به شكلی جامد تبدیل شده و خود بخشی از مرز حجم مورد نظر را تشكیل می دهد.
یك طبقه بندی جدیدتر که برای کاربردهای عملی مناسب است، پمپ وکیوم را به چهار دسته ی
- تراکمی
- دیافراگمی
- رینگ مایع
- روتاري روغنی
1 .پمپ وکیوم تراکمی
پمـپ هایی که به تناوب ، عمل افـزایش و کـاهش حجم گاز محفظه را انجام می دهند. در این نوع پمپ وکیوم گاز از مكان کم فشار به سمت پرفشار منتقل می شود، بی آنکه حجم محفظه پمپ تغییر کند.اساس کار پمپ های وکیوم تراکمی بر پایه انتشار گازها به داخل یك توده متراکم از بخار، با سرعت است که بخار ها را بوسیله میعان و گازها را با چگالش آنها در دمای بسیارپایین پمپ میکنند.
2.پمپ وکیوم دیافراگمي
اخیراً به دلایل محافظت از محیط زیست پمپ وکیوم دیافراگمی کاربردهای زیادی پیدا کرده است. این پمپ ها برخلاف پمپ جت آب، هیچ فاضلابی تولید نمی کنند. بطور کلی، یك پمپ دیافراگمی نسبت به پمپ جت آب میتواند تا %9 درصد در هزینه ها صرفه جویی کند. محفظه پمپ دیافراگمی در مقایسه با پمپ وکیوم روتاری تیغه های کاملا خالی از روغن دارد. پمپ وکیوم دیافراگمی جزء پمپ های خشك محسوب می شوند.
از آنجا که در این نوع پمپ سیستم پمپاژ کاملا فاقد روغن می باشد، برای استفاده در سیستم های اندازه گیری بسیار مناسب است علاوه بر آن به طور کامل از حضور هلیوم جلوگیری می کند زیرا هیچ هلیومی در این پمپ حل نمی شود.
3. پمپ وکیوم رینگ مایع
اساس کار این نوع از پمپ وکیوم پمپاژ است و به صورت ویژه برای پمپاژ گازهایی که دارای مقادیر کم مایع هستند مناسب است. هوایی که با بخار آب اشباع شده یا دیگر گازهایی که شامل محتویاتچگالی پذیر هستند، در این پمپ بدون هیچ مشكلی پمپ می شود.
اگر در جریان گازی که میخواهیم پمپ شود، آلودگی هایی وجود داشته باشد، پمپ های وکیوم مایع نسبت به آن حساس نخواهند بود. نهایت فشاری که میتوان از این نوع پمپ انتظار داشت در محدوده بین فشار اتمسفر و فشار بخار مایعی است که از آن در پمپ استفاده شده است.
4. پمپ وکیوم روتاري روغنی
یك پمپ خلاء روغنی، بطور کلی پمپی است که در آن گازهایی که باید پمپ شوند، به کمك پیستونها، (روتور ) و چرخنده ها (تیغه ها ، شیرها) فشرده و تخلیه می شود.
این نوع پمپ ، به گاز بالاست مجهز است. گاز بالاست امكان پمپاژ بخار را بدون میعان بخار در پمپ وکیوم فراهم می کند. در هنگام پمپاژ بخار با گاز بالاست باید دو نیاز زیر تأمین شود:
1 ) پمپ باید در دمای کاری باشد.
2 ) شیر گاز بالاست باز باشد.
بدون باز بودن شیر گاز بالاست، دمای پمپ افزایش می یابد. قبل از پمپاژ بخار، پمپ باید به مدت نیم ساعت در حالی که دریچه گاز بالاست باز است کار کند.